حسین خدنگ: با کاهش د رآمد های د ولت د ر حوزه نفت و گاز به د لیل تحریم‌های شد ید سال‌های اخیر، د ولت تمرکز خود را روی افزایش د رآمد های مالیاتی از خلال شناسایی مود یان جد ید ، ارتقای سیستم مالیات‌ستانی و همچنین جلوگیری از فرار مالیاتی گذاشت. به گزارش روزنامه تجارت، سازمان امور مالیاتی کشور به منظور تحقق کامل د رآمد های مالیاتی مصوب د ر راستای برنامه‌های وصول عاد لانه د رآمد های مالیاتی کشور و حمایت از بخش تولید اقد اماتی را انجام د اد که د ر نتیجه آن وصول حد ود ۴۷۰ هزار میلیارد تومان د ر سال ۱۴۰۱ بود .
آمار رشد د رآمد های مالیاتی د ر د و سال اخیر
طبق گزارش سازمان امور مالیاتی، میزان رشد د رآمد های مالیاتی د ر سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ معاد ل ۵۹ د رصد بود ه و رشد د رآمد های مالیاتی د ر ۱۴۰۱ نسبت به مد ت مشابه سال گذشته معاد ل ۵۴ د رصد است. بد ین ترتیب طی د و سال اخیر رشد د رآمد های مالیاتی کشور از خلال سیاست جد ید بیش از 50 د رصد افزایش یافته است. میزان تحقق د رآمد های مالیاتی د ر سال ۱۴۰۰ معاد ل ۱۱۳ د رصد و میزان تحقق د رآمد های مالیاتی د ر ۱۲ ماهه ۱۴۰۱ بالغ بر ۱۰۳ د رصد رقم مصوب د ر بود جه بود ه که مقایسه این آمار با روند چند سال گذشته حاکی از این است که سازمان امور مالیاتی توجه ویژه‌ای روی بحث د رآمد های مالیاتی د ر نتیجه کاهش د رآمد های ناشی از واگذاری د ارایی‌های سرمایه‌ای د اشته است. بر اساس آخرین گزارش از عملکرد سازمان امور مالیاتی کشور، د ر سال گذشته ۴۷۰ هزار و ۲۱۴ میلیارد تومان د رآمد مالیاتی د ر منابع مالیات‌های مستقیم، کالاها و خد مات وصول شد ه است که این رقم تحقق ۱۰۳ د رصد ی نسبت به رقم مصوب قانون بود جه د اشته یعنی به همراه عوارض ارزش افزود ه رقمی بیش از قانون بود جه وصول شد ه است. سهم مالیات‌های مستقیم بیش از ۲۹۳ هزار میلیارد تومان بود که ۷۰ د رصد تحقق نسبت به بود جه و ۳۶ د رصد رشد نسبت به مد ت مشابه سال گذشته را نشان می‌د هد . بنابراین میزان تحقق د رآمد های مالیاتی مستقیم که شامل اشخاص حقوقی، د رآمد و ثروت می‌شود نسبت به رقم مصوب د ر بود جه همچنان کسری 30 د رصد ی د ارد و به نظر می‌رسد د ولت امسال روی تحقق بیشتر این بخش نسبت به قانون بود جه تمرکز ویژه‌ای خواهد د اشت و رشد د رآمد های مالیاتی اشخاص حقوقی نیز این موضوع را آشکار می‌کند .
مالیات‌های مستقیم شامل مالیات بر اشخاص حقوقی، مالیات بر د رآمد و مالیات بر ثروت می‌شود که د ر همین راستا مالیات اشخاص حقوقی د ر همین مد ت ۱۸۹ هزار میلیارد تومان است که نسبت به مد ت مشابه سال گذشته رشد ۶۲ د رصد ی را نشان می‌د هد . همچنین ۸۴ هزار میلیارد تومان سهم مالیات بر د رآمد ها وصول شد که این مالیات‌ها شامل مالیات حقوق کارکنان بخش عمومی و خصوصی، مالیات مشاغل، مستغلات، متفرقه د رآمد ، د رآمد های حاصل از رسید گی پروند ه‌های مالیاتی مراکز د رمانی مربوط به عملکرد سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ است. سال گذشته ۱۹ هزار میلیارد تومان مالیات بر ثروت وصول شد که این رقم نسبت به مد ت مشابه سال گذشته که ۱۴ هزار میلیارد تومان بود ه است، رشد ۳۶ د رصد ی را نشان می‌د هد . از طرف د یگر 176 هزار میلیارد تومان مربوط به وصولی مالیات د ر بخش کالاها و خد مات با ۸۴ د رصد تحقق نسبت به بود جه و ۵۱ د رصد رشد نسبت به مد ت مشابه سال گذشته است.
شناسایی مود یان جد ید مالیاتی
شناسایی بیش از چهار میلیون مود ی جد ید د ر سال ۱۴۰۰ و شناسایی بیش از ۲ میلیون مود ی د ر سال ۱۴۰۱ د ر نتیجه اتصال د رگاه‌های پرد اخت به پروند ه مالیاتی مود یان و شناسایی مود یان جد ید بود ه است. د لایل د یگر افزایش د رآمد های‌های مالیاتی، رشد ۵۰ د رصد ی تعد اد اظهارنامه‌های د ریافتی یعنی 1.5 میلیون واحد ، ایجاد پایگاه اطلاعات هویتی، عملکرد ی و د ارایی مؤد یان مالیاتی؛ پذیرش ۷۷ د رصد ی خود اظهاری مود یان و قطعی‌سازی چهار میلیون و ۷۷۰ پروند ه مالیاتی بد ون رسید گی و تولید اظهارنامه مالیاتی برآورد ی برای مؤد یان فاقد اظهارنامه به ارزش ۹۰ همت است. توسعه سامانه مؤد یان و ایجاد کارپوشه برای بیش از ۱۰ میلیون مؤد ی، شناسایی بیش از ۱۸.۸ میلیون پذیرند ه بانکی و الصاق بیش از ۹.۳ پذیرند ه، آغاز تفکیک حساب‌های شخصی از حساب‌های تجاری و شناسایی و صد ور ۴ مجوز فعالیت برای شرکت‌های معتمد مالیاتی از د یگر راهکارهای سازمان برای رشد د رآمد های مالیاتی بود ه است. بر اساس آخرین آمار و اطلاعات سامانه مود یان سازمان امور مالیاتی کشور تا تاریخ ۲۱ فرورد ین‌ماه امسال، بیش از ۷۶ میلیون صورت‌حساب الکترونیکی به سامانه مود یان ارسال شد ه که از این تعد اد ، بالغ بر ۶۰ میلیون صورت‌حساب توسط خود مود یان، بیش از ۱۶ میلیون صورت‌حساب با کمک شرکت‌های معتمد و بیش از ۲۵ هزار صورت‌حساب نیز از طریق سامانه‌های د ولتی ارسال شد ه است.
د ر همین مد ت هزار مود ی موفق به ارسال صورت‌حساب الکترونیکی شد ه‌اند که از این تعد اد ۴۲۱ مورد به صورت مستقیم، ۶۳۹ مورد از طریق شرکت‌های معتمد و تعد اد ۳۰ مورد نیز از طریق سامانه‌های د ولتی د ر سامانه مود یان ثبت شد ه و حد ود ۲۳ هزار حافظه از طریق مود یان، شرکت‌های معتمد و سامانه‌های د ولتی اخذ شد ه است.
تنگ‌تر کرد ن مسیر فرار مالیاتی
بر اساس گزارش سازمان امور مالیاتی، سیاست برخورد قاطع با فراریان مالیاتی د انه‌د رشت منجر به این شد که بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی شناسایی شود . حد ود هفت هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی از طریق رسید گی به پروند ه بازرسی‌های مالیاتی ماد ه ۱۸۱ قانون مالیات‌های مستقیم د ر سال گذشته شناسایی شد ه که این عد د د ر طول د وره د ولت جد ید بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان و د ر د ولت قبل کمتر از ۶ هزار میلیارد تومان بود ه است.
سازمان امور مالیاتی همچنین از شناسایی سیستماتیک بالغ بر یک‌صد شرکت کاغذی و فاکتور فروش و همچنین شناسایی تعد اد پنج هزار حساب اجاره‌ای مشکوک به فرار مالیاتی خبر د اد ه که تمامی این موارد فوق د ر نهایت منجر به شناسایی 10 هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی شد .
میزان د رآمد های مالیاتی د ر لایحه بود جه سال 1402
د ولت برای جلوگیری از کسری بود جه و همچنین کاهش فشار ناشی از د رآمد های حاصل از واگذاری د ارایی‌های سرمایه‌ای میزان مالیات د ریافتی سال 1402 را نزد یک به 60 د رصد افزایش د اد و به 838 هزار میلیارد تومان رساند و سهم رشد مالیات بر د رآمد نیز 45 د رصد است. این د ر حالیست که میزان د رآمد های مالیاتی سال قبل حد ود 526 هزار میلیارد تومان بود . د ر این میان مالیات اشخاص حقوقی د ر سال 1402 رشد نزد یک به 122 د رصد ی د اشته و از 133 هزار میلیارد تومان به 296 هزار میلیارد تومان رسید ه است. همین امر نگرانی فعالان اقتصاد ی را د ر پی د اشته مبنی بر اینکه با توجه به اینکه رکود اقتصاد ی د ر کشور حاکم است افزایش مالیات و د ر نهایت رشد هزینه‌ها منجر به تعمیق رکود اقتصاد ی د ر کشور خواهد شد . از طرف د یگر افزایش نرخ بهره تسهیلات بانکی د سترسی تولید کنند گان به منابع بانکی را بیش از پیش د شوار می‌کند . این د ر حالیست که د ولت می‌بایست با سیاست کاهش مالیات اشخاص حقوقی فضای تولید کشور را برای فعالان اقتصاد ی جذاب‌تر کند هرچند که د ولت عقید ه د ارد که نحوه افزایش مالیات‌ها فشاری روی تولید کنند گان وارد نخواهد کرد .
